Świadomość organizacyjna jest jedną z kluczowych zasad Disciplined Agile® (DA™).
?Zauważmy, że zespoły DA działają w ramach ekosystemu organizacyjnego, podobnie jak wszystkie inne zespoły. A nowe rozwiązania, które są implementowane nie powinny wpływać negatywnie na te, uruchomione już w środowisku produkcyjnym. Wręcz przeciwnie, idealnie jeśli to właśnie te nowe rozwiązania, będą wykorzystywać już istniejące funkcjonalności oraz bieżące dane ze środowiska produkcyjnego.
Często inne zespoły pracują równolegle z Twoim, a to oznacza, że możesz chcieć wykorzystać część tego, nad czym pracują inni i vice versa. Twoja organizacja może pracować nad wizjami biznesowymi lub technicznymi, do których Twój zespół powinien się przyczynić. Istnieje strategia zarządzania, która, miejmy nadzieję, wzmacnia to, co robi zespół, z którym pracujesz.
❓Pamiętacie jak pisaliśmy o istotności kontekstu? (patrz post: “Kontekst ma znaczenie – Disciplined Agile Mindset”) Powyższy opis koresponduje niejako z wspomnianą koniecznością uwzględnienia kontekstu projektowego, i tym samym nawiązuje do 8 zasady DA jaką jest świadomość organizacyjna.
?Pracując w organizacji, niezależnie od stopnia autonomii, jako zespół jesteśmy składową złożonej całości, zależnie od tego w jakiej funkcji występujemy oraz jaką rolę pełnimy, działamy na różnych poziomach struktury organizacyjnej. Analogicznie do nich, wyróżnia się kolejne poziomy świadomości organizacyjnej, spośród których każdy kolejny odpowiada na inne pytania i adresuje inne potrzeby:
Rys.1 Poziomy świadomości
Źródło: https://www.pmi.org/disciplined-agile/mindset/mindset-principles/enterprise-awareness
? Poziomy świadomości:
1. Indywidualny, który wskazuje na to, w jaki sposób każda osoba może się doskonalić poprzez zdobywanie nowych umiejętności, spostrzeżeń, doświadczeń itd.
2. Zespołowy. W tym przypadku nacisk kładzie się na to, jak zespół może się wspólnie uczyć i doskonalić. Jednocześnie na tym poziomie świadomości bierze się pod uwagę ryzyka, z którymi wiąże się utrzymywanie zespołów zwinnych, takie jak: podnoszenie produktywności pojedynczego zespołu, który samodzielnie znajduje rozwiązania na usprawnianie swojego procesu. Ważne, jest aby dostrzec, czy takie działania korespondują z celami organizacyjnymi. Co w przypadku, gdy praktyki takiego zespołu nie są do nich dostrojone? Do jakich dysfunkcji taki stan rzeczy może doprowadzić? Doskonałym przykładem, który obrazuje dysfunkcje, może być sytuacja, gdy zwinne świadome zespoły, wprowadzają nowe technologie, których z kolei grupa operacyjna nie chce wdrażać lub nie jest w stanie wspierać. Innym przykładem może być to, że nieświadome zespoły mogą wymyślić na nowo istniejącą już funkcjonalność lub wypracować własne praktyki/konwencje, które nie odzwierciedlają sposobu pracy innych zespołów. Mogą też nauczyć się, że pewna technika lub strategia działa dobrze w ich przypadku, przy czym dany zespół nie będzie dzielił się tą wiedzą z innymi zespołami.
3. Działowy/Obszarowy. O tym poziomie mówimy, gdy pracownicy biorą pod uwagę potrzeby swojego działu (czasami określanego jako grupa lub obszar funkcjonalny), a nie tylko swojego zespołu.
4. Organizacyjny. Ten stan świadomości rozpoznamy po tym, że członkowie zespołów są zmotywowani do brania pod uwagę ogólnych potrzeb swojej organizacji, aby upewnić się, że to, co robią, pozytywnie przyczynia się do realizacji celów organizacji, a nie jedynie do cząstkowych celów ich zespołu.
5. Ekosystemowy. Charakterystyczne dla tego poziomu jest to, że ludzie biorą pod uwagę potrzeby całego ekosystemu, w którym istnieją, robiąc to, co mogą, aby odwdzięczyć się dzieląc się wiedzą lub robiąc to, co mogą, aby poprawić sytuację innych poza swoją organizacją. Jest to również określane jako świadomość społeczna lub czasami świadomość społeczności.
❗️ Oczywiście, każda osoba będzie działać z kilku poziomów lub punktów widzenia jednocześnie.
Po co nam świadomość organizacyjna❓
✔️Wartość dla organizacji
Profesjonalni członkowie zespołów pracujących w zgodzie z podejściem i mindsetem DA dbają o samodyscyplinę i ukierunkowują swoją atencję na dostarczanie wartości dla organizacji, nie ograniczając się do obszaru własnych zainteresowań. Działając wyłącznie w ramach granic zespołu, narażają się na korzystanie z wyizolowanych rozwiązań, pojedynczych źródeł informacji czy tworzenie czegoś od podstaw, podczas gdy organizacja może oferować całe kompendium wiedzy, modeli i dopracowanych wzorców czy danych, które odpowiednio zinterpretowane i zaadaptowane stanowią bazę dla nieustannego rozwoju.
✔️Ciągłe doskonalenie
W praktyce, silne odzwierciedlenie tej zasady prezentuje DAD (czyli Disciplined Agile Delivery – zorientowane na ludzi i uczenie się, hybrydowe zwinne podejście do dostarczania rozwiązań IT. Więcej na temat DAD można znaleźć tutaj). mobilizując do dostosowywania wszędzie tam gdzie to właściwe standardów, wytycznych, konwencji projektowania, etc. oraz zachęca do reużywania i ciągłego doskonalenia istniejących zasobów, takich jak wspólne struktury, usługi czy bazy danych.
✔️Optymalizacja całości
Pracując w sposób świadomy organizacji zespoły identyfikują się jako jedna, ale integralna część z wielu składowych przedsiębiorstwa, w związku z czym zdają sobie sprawę z konieczności i potrzeby wpływania na optymalizację nie tylko swoich wewnętrznych procesów, ale przede wszystkim poprawy mechanizmów globalnych. Postępując zgodnie z filozofią lean, o którą opiera się DA, usprawniają procesy, eliminują wąskie gardła i podejmują wysiłki dla maksymalizacji wartości dla klienta.
✔️Integracja ze strategią organizacji
Postępowanie w duchu świadomości organizacyjnej, motywuje do rozważenia ogólnych potrzeb i kierunku rozwoju organizacji, aby zapewnić, że cele zespołu są integralne z celami i strategią firmy w dłuższej perspektywie, dzięki czemu działanie lokalnie ma szansę skalować się i synergicznie wzrastać globalnie.
Jednak… Jak do tego wszystkiego odnosi się samoorganizacja zwinnych zespołów❓
?Zespoły zwinne są samoorganizujące i samozarządzające, przez co powinno się rozumieć umiejętność oszacowania i zaplanowania swojej pracy, jednak w oparciu o wybrane ramy postępowania, zapewniając sobie sprawne funkcjonowanie w swobodny i najlepszy dla siebie sposób działania. Zachowanie przy tym świadomości organizacyjnej pozwala na odzwierciedlenie jej priorytetów. Zespoły zwinne powinny pracować nad wspólną wizją, przestrzegać wspólnych wytycznych i robić wszystko to, co jest właściwe dla organizacji w sposób najbardziej dla siebie odpowiedni.
Powyższy kompromis stanowi balans pomiędzy skrajną autonomią a zupełnym podporządkowaniem, jednak dojrzały i odpowiednio wspierany zespół zapewnia realną transformację i wymierne korzyści.
? 8 głównych pozytywnych postaw świadczących o świadomości organizacyjnej to:
1. Ukierunkowanie na ścisłą współpracę z profesjonalistami organizacji, m.in. architektami technicznymi, menedżerami ds. portfela, aby dopasować się do ogólnego ekosystemu biznesowego; menedżerami wyższego szczebla, którzy powinni odpowiednio kierować różnymi zespołami; personelem operacyjnym, aby wspierać ogólne wysiłki organizacji w zakresie rozwoju i eksploatacji (DevOps); administratorami danych, aby uzyskać dostęp do istniejących źródeł danych i ulepszyć je; osobami odpowiedzialnymi za wsparcie rozwoju IT, aby zrozumieć i przestrzegać wytycznych IT przedsiębiorstwa; oraz ekspertami biznesowymi, którzy dzielą się swoimi spostrzeżeniami na temat rynku, prognozami sprzedaży, prognozami usług i innymi ważnymi kwestiami. Innymi słowy, zespoły powinny przyjąć sposób myślenia, który Mark Lines określa mianem „całego przedsiębiorstwa”.
2. Wykorzystanie istniejących zasobów w organizacji. Wypracowane modele, wzorce lub techniki mogą stanowić solidną bazę dla rozwijania zintegrowanej dla całej organizacji, już istniejącej infrastruktury tworząc bogatą bibliotekę otwartą na wykorzystanie i doskonalenie przyszłych rozwiązań. Zdyscyplinowane zwinne zespoły dążą do pracy nad wspólną infrastrukturą; na przykład, używają zatwierdzonych przez organizację technologii i źródeł danych, kiedy tylko jest to możliwe, a jeszcze lepiej pracują nad docelową wizją dla Twojej infrastruktury. Jeśli Twoja organizacja stosuje zdyscyplinowane, skoncentrowane na architekturze podejście do budowania oprogramowania korporacyjnego, będzie istniała rosnąca biblioteka komponentów opartych na usługach, które można ponownie wykorzystać i ulepszyć z korzyścią dla wszystkich obecnych i przyszłych rozwiązań. W tym celu zespoły DA będą współpracować z profesjonalistami z przedsiębiorstwa przez cały cykl życia, a w szczególności w fazie Incepcji (ang. Inception) podczas tworzenia wizji.
Dostosowanie do kierunku rozwoju przedsiębiorstwa i niezbędny zestaw narzędzi prezentuje poniższy schemat.
Rys. 2. Dostosowanie do kierunku przedsiębiorstwa.
Więcej informacji na temat strategii DA opartej na celach można znaleźć w anglojęzycznym artykule“Zdyscyplinowani Agiliści stosują podejście oparte na celach.” (ang. Disciplined Agilists Take a Goal-Driven Approach)
3. Wzmocnienie ekosystemu organizacyjnego. Rozwiązanie dostarczane przez zespół DA powinno minimalnie wpisywać się w istniejący ekosystem organizacyjny – procesy biznesowe i wspierające je systemy – a jeszcze lepiej powinno ten ekosystem wzmacniać. Aby to osiągnąć, pierwszym krokiem jest wykorzystanie istniejących zasobów przedsiębiorstwa tam, gdzie jest to możliwe, jak opisano powyżej, często współpracując w tym celu z architektami korporacyjnymi. Zespoły DA będą również ściśle współpracować z personelem operacyjnym i pomocniczym w trakcie całego cyklu życia, aby zapewnić, że rozumieją oni aktualny stan i kierunek rozwoju ekosystemu organizacyjnego. Zespoły DA są często wspierane przez dodatkowy, niezależny zespół testowy, który przeprowadza testy integracyjne (między innymi) w celu zapewnienia, że rozwiązanie działa w docelowym środowisku produkcyjnym, z którym zetknie się w momencie wdrożenia. Co więcej, doświadczone zespoły DA będą nawet rozwiązywać problemy, na które natrafią za pomocą sprawdzonych technik refaktoryzacji. Rysunek 3 podsumowuje ogólny cel: Wykorzystanie i wzmocnienie istniejącej infrastruktury (ang. Leverage and Enhance Existing Infrastructure), który stanowi zbiór strategii, w jaki sposób zespoły DA mogą to osiągnąć.
Rys.3. Cel ogólny: Wykorzystanie i rozbudowa istniejącej infrastruktury
4. Przyjmowanie i przestrzeganie wytycznych organizacyjnych. Otwartość na przyjęcie i przestrzeganie jednolitych wskazówek, adaptując je tam, gdzie jest to konieczne, zwiększając w ten sposób ogólną spójność i jakość. Twoja organizacja może posiadać, lub ma nadzieję, że pewnego dnia będzie posiadać, szereg standardów i wytycznych (ang. guidance), które chce, aby zespoły realizujące dostawy przyjęły i przestrzegały. Mogą to być wytyczne dotyczące kodowania, tworzenia interfejsu użytkownika, bezpieczeństwa i konwencji danych, aby wymienić tylko kilka z nich. Podążanie za wspólnymi wytycznymi zwiększa spójność i łatwość utrzymania rozwiązań, a tym samym ich ogólną jakość.
5. Orientacja na naukę i koncentracja na dzieleniu się wiedzą między zespołami stanowią podstawę głównego założenia DA jakim jest ciągłe doskonalenie i nieustanny rozwój w skali całej organizacji. Zdyscyplinowane zespoły agile są nastawione na uczenie się, a jednym ze sposobów uczenia się jest słuchanie o doświadczeniach innych. Wynika z tego, że zespoły DA muszą być również przygotowane do dzielenia się własnymi doświadczeniami z innymi zespołami. W tym celu organizacje mogą zdecydować się na wspieranie zwinnych forów dyskusyjnych, nieformalnych prezentacji, sesji szkoleniowych prowadzonych przez starszych członków zespołu oraz wewnętrznych konferencji, a to jedynie kilka strategii.
6. Otwarte i uczciwe monitorowanie, a także wzrost transparentności pracy poprzez adekwatny monitoring procesów, oczekując tego samego od innych. Chociaż zwinne podejścia opierają się na zaufaniu, inteligentne zarządzanie strategiami opiera się na podejściu „ufaj, ale weryfikuj, a następnie kieruj”. Ważnym aspektem właściwego zarządzania jest monitorowanie zespołów projektowych za pomocą różnych środków. Jedną z nich jest strategia promowana przez społeczność Scrum, polegająca na tym, że każdy, kto jest zainteresowany aktualnym statusem zespołu DA, może uczestniczyć w jego codziennym spotkaniu koordynacyjnym i przysłuchiwać się rozmowom. Chociaż jest to świetna strategia, którą gorąco polecamy, niestety nie skaluje się ona zbyt dobrze, ponieważ menedżerowie wyższego szczebla odpowiedzialni za zarządzanie są często zajęci i mają wiele spraw do załatwienia, nie tylko swój zespół. Stąd potrzeba bardziej wyrafinowanych strategii, takich jak podejście „inteligencji rozwojowej” wspieranej przez zautomatyzowane pulpity nawigacyjne.
7. Przyjęcie odpowiednich strategii zarządzania. Skuteczne strategie zarządzania powinny wzmacniać to, co jest zarządzane. Właściwe podejście do zarządzania projektami zwinnymi, a podejrzewamy, że także innymi rodzajami działań, opiera się na motywowaniu, a następnie umożliwianiu ludziom robienia tego, co jest właściwe dla danej organizacji. To, co jest właściwe, będzie się oczywiście różnić, ale zazwyczaj obejmuje motywowanie zespołów do korzystania z istniejących zasobów korporacyjnych i ich rozwijania zgodnie ze wspólnymi wytycznymi w celu zwiększenia spójności i pracy nad wspólną wizją organizacji. Właściwe zarządzanie opiera się na zaufaniu i współpracy. Odpowiednie strategie zarządzania powinny zwiększać zdolność zespołów DA do dostarczania wartości biznesowej swoim interesariuszom w sposób efektywny kosztowo i terminowy. Niestety wiele istniejących strategii zarządzania opiera się na biurokratycznym podejściu typu „rozkaz i kontrola”, które w praktyce często okazuje się nieskuteczne. Książka, Choose Your WoW!, szczegółowo omawia odpowiednie zarządzanie, wpływ tradycyjnych strategii zarządzania oraz sposoby przyjęcia odpowiedniej strategii zarządzania. Artykuł Przyjęcie zwinnego zarządzania wymaga dyscypliny również dostarcza więcej informacji na ten temat.
8.Przyjęcie kultury DevOps. Zespoły DA będą ściśle współpracować z personelem operacyjnym i pomocniczym przez cały cykl życia produktu, zwłaszcza gdy zbliżamy się do uruchomienia produkcyjnego. Kultura i strategie DevOps są wbudowane w DA.
? Taka transformacja w postawach wprost przekłada się na realne wyniki w postaci chociażby:
✔️ Wzrostu efektywności na skutek skoncentrowania się na rozwoju produktów zamiast „wymyślaniu koła na nowo”
✔️ Skrócenie time to market, dzięki eliminacji zbędnej pracy do wykonania
✔️ Wyższy poziom zwrotu z inwestycji (ROI), dzięki minimalizacji marnotrawstw
✔️ Poprawa dostarczanej jakości dzięki wykorzystaniu i ciągłemu doskonaleniu istniejących rozwiązań.
? Wyzwania związane ze świadomością przedsiębiorstwa
Niestety istnieją dwa główne wyzwania związane ze wspieraniem świadomości organizacyjnej w zespołach zwinnych. Pierwszym z nich jest wyzwanie kulturowe w społeczności agile, polegające na tym, że niektórzy „puryści agile” postrzegają to jako niepotrzebne koszty ogólne. Powodem tego nieporozumienia jest brak zrozumienia ogólnego obrazu przedsiębiorstwa, może to być związane z tym, że niektórzy agiliści, posiadający wcześniejsze doświadczenia z profesjonalistami z tej dziedziny, mają problemy z pracą w sposób zwinny. To wskazuje na drugie wyzwanie, że specjaliści w organizacjach często nie rozumieją, jak efektywnie współpracować z zespołami zwinnymi. Czasami dzieje się tak dlatego, że zespoły zwinne, z którymi do tej pory pracowali, nie były wystarczająco zdyscyplinowane, aby efektywnie z nimi współpracować, ale częściej dzieje się tak dlatego, że nadal wybierają starsze, bardziej tradycyjne podejście do swojego rzemiosła. W Disciplined Agile aktywnie pracujemy nad opisaniem zwinnego/czystego przepływu pracy dla IT w przedsiębiorstwie.
Wyzwania te mają charakter kulturowy, a zatem są trudne do pokonania. Zarówno agiliści, jak i specjaliści w organizacjach muszą się wzajemnie szanować i starać się dowiedzieć więcej o tym, co druga grupa stara się osiągnąć. Muszą starać się współpracować ze sobą i w ten sposób uczyć się od siebie nawzajem. Ponadto, muszą budować kulturę wspólnego zaangażowania i odpowiedzialności za organizację. Jest to nie tylko możliwe, ale i bardzo pożądane.
? Powyższe postawy koncentrują się w dużej mierze na wykorzystaniu tego, czym już dysponujemy i dążeniu do rozwijania tego, co organizacja może nam zaoferować, jednak należy zwrócić uwagę, by nie popaść w skrajność nadinterpretacji. Warto pamiętać, że mimo wypracowanych i być może sprawdzonych wzorców, każdy zespół jest inny i powinien adaptować własne procesy na swoje potrzeby, bazując na organizacyjnych ramach i best practices, bo #kontekstmaznaczenie o czym pisaliśmy kilka tygodni temu przy okazji omawiania 3 zasady DA.
“Świadomość organizacyjna” ostatnia ósma zasada DA tworząca klamrę i zamykająca tę serię artykułów. Dla dobrania najbardziej optymalnego zestawu rozwiązań DA pozwalającego naszej organizacji ponadprzeciętnie wzrastać niezbędna jest po prostu świadomość złożoności i kompleksowości organizacji. Przedstawienie wszystkich 8 zasad Disciplined Agile Mindset stanowi tylko (i aż) punkt wyjścia do dyskusji i dalszej eksploracji koncepcji wspierających DA, które są dogłębnie omówione w książce “Choose Your WoW” – do lektury, do której przeczytania serdecznie zapraszamy. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na ten temat, zachęcamy do sięgnięcia po tę pozycję i śledzenia postów i artykułów tworzonych przez Społeczność DA PMI PC na LI.
? Puentując, warto pamiętać, że zdyscyplinowany „Agilist” działa lokalnie, ale myśli globalnie 😉 ?
Źródła:
https://www.pmi.org/disciplined-agile/mindset/mindset-principles
https://www.pmi.org/disciplined-agile/mindset/mindset-principles/enterprise-awareness
Chapter 2 of the book “Choose Your WoW! A Disciplined Agile Delivery Handbook for Optimizing Your Way of Working.”
http://agiledata.org/essays/enterpriseArchitecture.html
https://www.pmi.org/disciplined-agile/process/governance
https://www.pmi.org/disciplined-agile/process/disciplined-devops
https://www.projectmanagement.com/blog-post/61728/Disciplined-Agilists-Take-a-Goal-Driven-Approach
0 komentarzy